Veolia uruchamia instalację, która łączy kogenerację i odzysk ciepła ze ścieków

  Pierwsza taka innowacja w Polsce

Innowacyjna instalacja kogeneracyjna połączona z pompą ciepła, odzyskującą ciepło ze ścieków, przyczyni się do zmniejszenia o 2 tys. ton rocznie emisji dwutlenku węgla. To nowatorskie rozwiązanie zastosowane po raz pierwszy w Polsce wdrożyli inżynierowie poznańskiej Veolii w Szlachęcinie (gmina Czerwonak). System kogeneracji w Szlachęcinie będzie produkował zarówno ciepło, jak i energię elektryczną.

Wirtualnego otwarcia tej nowatorskiej instalacji dokonali w czwartek 29 października m.in. prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak, prezes Aquanetu Paweł Chudziński oraz dyrektor generalny Grupy Veolia w Polsce, prezes zarządu Frédéric Faroche i Krzysztof Zamasz członek zarządu i dyrektor handlowy Veolii w Polsce. Inwestycję zrealizowano przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

- Konieczność realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym osiągnięcia neutralności klimatycznej, wymusza na nas poszukiwanie nowatorskich rozwiązań w obszarze energetyki. Jestem dumny, że jako pierwsi w Polsce zastosowaliśmy połączenie kogeneracji i pompy odzyskującej ciepło ze ścieków – mówi Frédéric Faroche, prezes Veolii Energii Polska. – Wdrożenie w Szlachęcinie jest przykładem kompleksowego myślenia o środowisku, zgodnego z naszym mottem: „Odnawiamy zasoby świata”. Chcemy w jak najmniejszym zakresie sięgać po zasoby naszej planety i jak najlepiej wykorzystywać to, co mamy do dyspozycji. Ciepło odpadowe może z powodzeniem służyć do ogrzewania czy to obiektów mieszkaniowych, czy też przemysłowych, i stanowi przykład na praktyczne zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.

- To innowacyjny projekt, który może być też wdrożony w innych instalacjach – mówi Dalida Gepfert, prezes zarządu Veolii Energii Poznań. – Mógł powstać tylko dzięki niestandardowej współpracy dwóch branż - energetyki i przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego, jakim jest Aquanet. Takie rozwiązanie mamy zamiar zastosować także w innych oczyszczalniach ścieków.

- To wspólne przedsięwzięcie da nam konkretne, pozytywne efekty finansowe i środowiskowe – deklaruje Paweł Chudziński, prezes Aquanetu. – Jestem dumny, że mogliśmy wziąć udział w innowacyjnym i proekologicznym projekcie, który wyznacza nowe standardy w naszej branży. Inwestycję zrealizowano przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Parametry techniczne instalacji

Moc elektryczna nowo powstałej instalacji kogeneracyjnej wynosi około 1 MW, z czego 700 kW zostanie skonsumowane na zasilanie pompy ciepła. Powstała nadwyżka energii - około 300 kW będzie odbierana przez krajowy system energetyczny. Jednym z celów, jaki chce osiągnąć Veolia, jest uzyskanie najlepszej sprawności energetycznej systemu kogeneracji w Szlachęcinie.
- Chodzi o to, aby w maksymalnym stopniu wykorzystać ciepło zawarte w ściekach, a równocześnie – dzięki kogeneracji - w jak największym stopniu produkować w pełnym skojarzeniu energię cieplną i elektryczną – wyjaśnia Szymon Szurkowski, kierownik projektu z Veolii. – Planujemy produkować ponad 38 tys. GJ ciepła odzyskiwanego ze ścieków odpadowych przez pompę ciepła, blisko 29 tys. GJ z układu kogeneracji zasilanego gazem oraz ok. 7,7 MWH energii elektrycznej rocznie.
Moc cieplna systemu, razem kogeneracji i pompy ciepła, wynosi około 2,9 MW, podczas gdy moc elektryczna kogeneracji wynosić będzie to ok. 1,0 MW.

Jak działa System Kogeneracji w Szlachęcinie?

Nowy system kogeneracji zainstalowany w Szlachęcinie zastąpi częściowo użytkowaną do tej pory ciepłownię węglową w Bolechowie, która będzie uruchamiana jedynie w czasie niższych temperatur. Ciepło, które popłynie do Murowanej Gośliny, zamiast z węgla - wytwarzane będzie z tzw. ciepła odpadowego, powstającego w procesie oczyszczania ścieków, które dziś trafiają wprost do oczyszczalni w Szlachęcinie. Do tej pory ciepło to, które jest źródłem niezwykle cennej energii, dostawało się bezpośrednio do wody i ulatywało do atmosfery. Odtąd nie będzie ono marnowane i zostanie wykorzystane do ogrzania 5000 mieszkańców Murowanej Gośliny. Innowacyjnym rozwiązaniem zastosowanym w tym systemie jest wykorzystanie pompy ciepła, która będzie zasilana energią elektryczną, powstającą w ramach kogeneracji gazowej.

Współpraca dla klimatu

Uruchomienie instalacji było możliwe dzięki współpracy Veolii z Aquanetem - spółką zapewniającą usługi wodno-kanalizacyjne ludności i firmom z Poznania i okolic: nowa instalacja została zlokalizowana na terenie oczyszczalnie ścieków należącej do Aquanetu ze względu na konieczność integracji systemu kogeneracyjnego z systemem oczyszczania ścieków. Po zakończeniu realizacji inwestycji, Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak, prezes Frédéric Faroche i szef Aquanetu, prezes Paweł Chudziński, podpisali list intencyjny o dalszej współpracy w ramach realizacji strategii działań na rzecz klimatu w Poznaniu.
- Dzięki współpracy podmiotów prywatnych, takich jak Veolia, komunalnych, jak Aquanet, i państwowych, jak NFOŚiGW, poprawiamy komfort życia mieszkańców aglomeracji poznańskiej – mówi Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. – Na wykorzystaniu zielonej energii do produkcji ciepła skorzystają wszyscy, przede wszystkim mieszkańcy, którzy dzięki tej inwestycji będą oddychać czystszym powietrzem, co ma niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i ogólne samopoczucie. Inwestycja ta jest także niezwykle istotna dla miasta w obliczu wyzwań związanych koniecznością adaptacji do zmian klimatycznych i poprawy warunków środowiskowych w Poznaniu. 

Korzyści dla środowiska: minimalny ślad węglowy i nie tylko

Największą zaletą innowacyjnej instalacji z punktu widzenia ekologii jest radykalne ograniczenie emisji do atmosfery dwutlenku węgla, związków siarki oraz pyłów. Emitowane do atmosfery spaliny z gazowego silnika zasilającego system kogeneracji w Szlachęcinie praktycznie nie zawierają pyłów, więc ich emisja będzie niemal zerowa. Spaliny z kogeneracji będą wolne od tlenków siarki, natomiast poziom tlenków azotu nie przekroczy wartości 250 mg/Nm3, . W efekcie nastąpi poprawa jakości powietrza w pobliskich miejscowościach: Czerwonaku, Murowanej Goślinie i okolicy. Zważywszy, że w okresie jesienno-zimowym przeważają tam wiatry południowo – zachodnie, zmiana wpłynie korzystnie nie tylko na jakość życia mieszkańców okolicznych miasteczek, ale także na stan środowiska w Puszczy Zielonce.

Realizacja inwestycji

Generalnym wykonawcą innowacyjnej instalacji jest specjalistyczna firma Metrolog Sp. z o.o. z Czarnkowa, wyłoniona w drodze przetargu.
- Realizacja inwestycji polegająca na zaprojektowaniu i budowie elektrociepłowni to zadanie bardzo złożone, wielobranżowe, wymagające uwzględnienia bardzo wielu aspektów – mówi prezes firmy Andrzej Goździkowski. – Musieliśmy uwzględnić aspekty techniczne, środowiskowe, prawne, finansowe i względy bezpieczeństwa, uzyskać wielu decyzji administracyjnych, zgód, zezwoleń i dokonywać niezliczonych uzgodnień. Nie udałoby się to bez profesjonalnego, sprawnie działającego zespołu realizacyjnego, wspólnego planowania na każdym etapie realizacji.

Zespół składał się z przedstawicieli wykonawcy, inwestora i Aquanetu.
- Na wstępie opracowaliśmy mapę ryzyk, dzięki której zrozumieliśmy, co może pójść nie tak – mówi inż. Szymon Szurkowski, kierujący przedsięwzięciem w Veolii Energii Poznań. - Mogliśmy odpowiednio przygotować się do każdego etapu prac. Problemy przestały być problemami, a stały się po prostu zadaniami do wykonania przez nasz zespół.

Aktualna moc cieplna kotłowni w Bolechowie wynosi 18 MW. Po uruchomieniu systemu kogeneracji planowane jest wyłączenie z eksploatacji części kotłowni w Bolechowie; łączna moc cieplna obu źródeł (systemu kogeneracji w Szlachęcinie oraz ciepłowni w Bolechowie) wyniesie 17 MW.